Onze inbreng bij de Zomernota 2023

Om te beginnen wil ik namens de Volt-fractie aangeven dat wij over het algemeen positief zijn over de beleidskeuzes in deze Zomernota. Wat ons betreft zijn de belangrijkste positieve punten uit de zomernota dat er dit jaar wél financiering komt voor het Groenambitieplan én dat er politieke prioriteit is voor kansengelijkheid. Specifiek daarbij willen we het belang van mentale gezondheid van jongeren benadrukken. Zij zijn de enorme klap van de pandemie nog niet te boven. Het is ook goed dat we samen met andere gemeenten een signaal geven aan het Rijk dat het niet getuigt van goed bestuur en respect voor mede-overheden om gemeenten in een financieel ravijn te laten storten. Onze grootste zorgen hebben we op het gebied van Digitale Zaken, waar we 2 moties voor indienen, en de afstand van de overheid tot de burger, waar we 3 moties en 2 amendementen voor indienen. Als laatst missen ook wij de eerder genoemde reacties op de strategische analyse.

Het is tijd dat we de regie pakken over digitaal beleid. Daarom dienen we de motie “Grip op Digitale Zaken” in, waarin we de gemeente oproepen met een integraal beleid voor 'Digitaal Enschede' te komen, op basis van publieke waarden. Het is belangrijk dat we het meer over Digitale Zaken gaan hebben. We laten wel een heel onderzoek doen naar extra verdiencapaciteit van de gemeente, maar kijken nog niet kritisch naar onze uitgaven aan ICT. Dat is democratisch niet te verdedigen. Bij besteding van publiek geld, zeker omdat het zo’n groot beslag legt op onze begroting, moeten we kijken of het goedkoper kan.

We worden in deze zomernota geconfronteerd met jaarlijks 2,44 miljoen extra structurele lasten op het gebied van ICT. Die zien we alleen maar terug bij de knelpunten (dit moet), en niet bij prioriteiten (dit willen we). Dat zegt al wat! We zijn echt afhankelijk geworden van een paar leveranciers, in een slecht functionerende markt, met steeds minder aanbieders, die ook nog eens steeds machtiger worden.

Maar het gaat verder dan alleen kosten. We hebben in Enschede een aantal negatieve voorbeelden gezien van verkeerd gebruik van data, zoals foto’s bij GBTwente en wifi-tellingen in de stad. We zouden technologie juist moeten gebruiken om onze inwoners te helpen de vruchten van digitalisering te plukken. Maar dan moeten we wel een strategie hebben. Laten we Digitale zaken in Enschede de aandacht geven die het verdient.

Een tweede motie gaat specifiek over crisiscommunicatie door de gemeente. Bij de storm Poly 2 weken terug werden mensen in verschillende gemeenten in Nederland doorverwezen naar een Twitter-kanaal van de gemeente of de brandweer voor crisiscommunicatie. Nu zijn er heel veel problemen met Twitter, maar op de korte termijn is het vooral onbehoorlijk dat je als burger deze crisiscommunicatie niet kunt volgen als je geen Twitter-account hebt. Daarom dienen wij een motie in om met spoed een Mastodon-account aan te maken, waar iedere burger van Enschede de crisiscommunicatie kan volgen, ook zonder account.

Afgelopen najaar hebben we een amendement ingediend over het busvoordeelabonnement voor minima, die een toezegging van de wethouder heeft opgeleverd, waar we niets over terugzien in de Zomernota. Daarom vragen we in een derde motie om een onderzoek naar de mogelijkheden voor gratis OV voor minima. Daarmee maken we het mogelijk dat onze inwoners met een minimaal inkomen eenvoudiger en op duurzame manier binnen Enschede kunnen reizen, voor bijvoorbeeld bezoek aan het ziekenhuis, familie of andere sociale gelegenheden.

We zijn erg blij dat we sinds kort 3 studentambtenaren hebben, met sinds twee maanden ook een studentambtenaar voor het middelbaar beroepsonderwijs. Wij zien nog wel kans voor een vierde studentambtenaar, specifiek vanuit de internationale studenten. Die studentambtenaar zou de gemeente inzicht kunnen geven in de leefwereld van internationale studenten en een verbinder kunnen zijn naar internationale studenten én alumni. Voor deze motie hebben we contact gezocht met onze huidige studentambtenaren en daar hoorden we inderdaad dat zij zich lastig in de leefwereld van de internationale student kunnen verplaatsen.

Maar terwijl wij met dit amendement laten zien dat we verder willen, en ook nog wel toekomst zien voor een studentenambtenaar vanuit ArtEZ en AKI, zet het college met deze Zomernota een grote stap terug. Hoezo, Enschede Studentenstad? Is het college al haar uitdagingen over het behoud van ambitieuze jonge mensen vergeten? Bizar! Daarom dienen we het amendement van de PvdA getiteld ‘Behoud Studentambtenaren’ graag mede in.

Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Ook in de politieke besluitvorming zien we kansen om de afstand tussen de overheid en burgers te verkleinen. Het is tijd om van inwonersparticipatie naar actief burgerschap te gaan. We lezen in de Zomernota over afgehaakt Enschede: Er zijn teveel groepen afgehaakt bij de politieke besluitvorming. Ik quote het wetenschappelijk instituut van de ChristenUnie: “Deze groepen ervaren onze democratie niet als 'regeren van inwoners, door inwoners, voor inwoners'. Zij beschouwen de overheid als een club die er vooral voor anderen is. Een eliteclub die voornamelijk bezig is met zijn eigen belangen en het schoonvegen van zijn eigen straatje. Om het vertrouwen te herstellen moeten burgers daarom naast het rode potlood, iets anders in handen krijgen: een burgerberaad met inspraak.” Einde quote. Daarom een motie om binnen de bestaande kaders van ons actieplan samenlevingsgericht werken en de participatieverordening te zoeken naar hoe je een doorlopend burgerberaad zou kunnen organiseren.

Het is belangrijk dat het fundament van onze democratie stevig staat, en daar horen goede stembureaus en stembureauleden zeker bij. Vandaar op de valreep nog een motie om toch dekking te zoeken voor punt 29 uit de bijlage ‘onderwerpen niet meegenomen’ bij de Zomernota, getiteld ‘Verkiezingen verhoging vergoeding medewerkers stembureau en locatiekosten’.

Toegankelijke documenten verkleinen de afstand tussen overheid en burger, maar zouden ons werk als raadsfracties ook een stuk makkelijker maken. Deze zomernota staat vol met afkortingen die veel mensen niets zeggen. Een voorbeeld: 'DWLW'. Als je dit op internet opzoekt, is het eerste resultaat 'Love Radio Lucena' op de Filipijnen. Dat is onhandig, en daarom pleiten we voor een afkortingenlijst bij de zomernota. We hebben de strategische opgave ‘Open Enschede’ en het mooie programma 'Direct Duidelijk'. Laten we die eer aan doen. We krijgen een document waarbij kamers en strategische uitdagingen door elkaar lopen, en dan ook nog een document wat nota bene draait om cijfers en veranderende bestedingen zonder enige vorm van datavisualisaties. Vorig jaar kregen we in de begroting zelfs misleidende visualisaties, het enige dat nog erger is dan geen visualisaties. Dus met deze motie een duidelijke oproep: doe er wat aan!

Volt Enschede is erg benieuwd naar de reacties van andere fracties in deze raad op onze voorstellen en kijkt met gezonde spanning uit naar de gemeentebegroting van 2023!

Erik Kemp en Linda Wissink in het Stadhuis van Enschede, net na de Zomernota-vergadering.